Is er sprake van dementie?

Is er sprake van dementie?

Hier wat informatie over wat een handboek (DSM) daarover zegt:

DSM-criteria	Mogelijke tekenen van dementie
1. Klachten van het geheugen:
	Herhalingen, aarzelingen, inconsistenties, lacunes of confabuleren; en het head turning sign(de patiënt draait bij elke vraag zijn hoofd in de richting van de mantelzorger,om het gegeven antwoord te verifiëren, of om de mantelzorger het antwoord te laten geven). De patiënt kan vaak niet correct vertellen over recente gebeurtenissen.
2. Andere cognitieve stoornissen:
Afasie	Niet-vloeiend praten, naar woorden zoeken of onjuiste woorden gebruiken.
Apraxie	Het niet kunnen uitvoeren of imiteren van eenvoudige handelingen (zoals haren kammen of tanden poetsen) bij een intact begrip, motoriek en gnosie.
Agnosie	Het niet kunnen herkennen van zintuigelijke indrukken bij een intacte gezichtsvermogen en sensibiliteit. Bijvoorbeeld getoonde voorwerpen niet kunnen benoemen (visuele agnosie), of met gesloten ogen een bekend object (bv. pen of wasknijper) in de hand of lichaamsdelen die aangeraakt worden, niet kunnen benoemen (tactiele agnosie).
Stoornis in uitvoerende functies	Verminderd vermogen tot plannen en organiseren van activiteiten; niet bijsturen na een fout; niet kunnen aanleren van een nieuwe (opeenvolging van) handelingen (bv. bij een nieuw huishoudelijk apparaat); verlies van abstract denken, logisch redeneren en/of visuoconstructie (bv. tekenen van twee overlappende vijfhoeken of een klok). Verminderd inzicht in het eigen functioneren, initiatiefverlies, verhoogde impulsiviteit of ontremdheid, ongepast sociaal gedrag of persoonlijkheids- veranderingen.
3.Beperkingen in het dagelijks functioneren door de cognitieve stoornissen:
	Hulpbehoevendheid bij instrumentele ADL (telefoneren, reizen, boodschappen doen, bereiden van een maaltijd, huishoudelijk werk, omgaan met medicijnen en geld) en ADL (zoals opstaan, lopen, douchen, aankleden, toiletgebruik of gebruik van incontinentie- materiaal en eten). Voorbeelden van hulpmiddelen om het (I)ADL- functioneren gestructureerd te inventari- seren zijn Katz en Lawton31 of (onderdelen van) de Easycare-29 of TraZAG-vragenlijst (zie de NHG-Praktijkwijzer Ouderenzorg). Beperking in het dagelijks functioneren kan ook blijken uit werk- of relatieproblemen of het niet langer bezoeken van sociale gelegenheden.

Ga naar de huisarts bij een vermoeden van dementie

Vermoed je dat er sprake is van dementie? Ga dan in gesprek met de huisarts.
De huisarts zal onderzoeken of er sprake is van dementie en (laten) bekijken
welke hulp er geboden kan worden.

In de richtlijn voor huisartsen staat het volgende:

Bij de diagnostiek van dementie zijn vier stappen te onderscheiden, drie over
ziektediagnostiek en één over welke zorg er nodig is.

De eerste stap is het opmerken van signalen die kunnen wijzen op dementie. Omdat
patiënten niet altijd zelf met een hulpvraag komen, wordt ook op signalen van naasten
ingegaan.

De tweede stap is het vaststellen van dementie, waarbij sprake is van:

1. een geheugenstoornis; én
2. één of meer andere cognitieve stoornis(sen) in: taal (afasie), gericht handelen (apraxie), herkenning
   (agnosie), uitvoerende functies (zoals plannen, organiseren, opeenvolgend handelen, abstraheren); én
3. stoornissen die een significante beperking geven in het sociaal of beroepsmatig functioneren ten
   opzichte van het vroegere niveau van functioneren; én
4. er geen delier is.

In stap drie wordt beoordeeld of verwijzing voor nadere diagnostiek noodzakelijk is.

De vierde stap is het in kaart brengen van de benodigde zorg en behandeling voor
patiënt en mantelzorger.
Bij de ziekte én zorgdiagnostiek is samenwerking met andere zorgverleners zoals praktijkondersteuners,
-wijkverpleegkundigen, psychologen, case-managers en specialisten gewenst.

Het beleid van de huisarts is gericht op begeleiding van de patiënt met dementie en zijn naasten. De belastbaarheid
van de naasten bepaalt in belangrijke mate hoe lang patiënten met dementie thuis kunnen blijven. Het inzetten van
passende interventies, zoals voorlichting en ergotherapie, zijn hierbij doorgaans waardevol.

Heb je een reactie? Ik nodig je uit hieronder te reageren

Wat is de relatie tussen het geheugen en bewegen?

Mijn ouders bewogen tot op hoge leeftijd. Zou dat invloed hebben gehad op hun geheugen? In dit filmpje legt Eric Scherder uit wat de relatie is tussen bewegen en het geheugen. Wat gebeurt er in het frontale deel van de hersenen? Op deze pagina zijn ook andere interessante filmpjes te zien over het geheugen.

Waarom ouderen vaker zouden moeten hardlopen.

Reageren? Graag! het kan hier onder.

Lezen over dementie: Marijke Hilhorst: De vader, de moeder & de tijd

Marijke Hilhorst: De vader, de moeder & de tijd

Het boek komt wat stijfjes op gang, ik moet er aan wennen, dat er steeds ‘de vader’ en ‘de moeder’ wordt geschreven. Dat maakt het wat afstandelijk. Maar langzamerhand wordt het beeld van de familie Hilhorst helderder. De katholieke familie woont in het Gooi. Aan de hand van korte stukjes met titels als ‘De verhuizing’, ‘Het graf’ en ‘De schoentjes’, wordt met een grote precisie beschreven hoe dingen er uit zagen en hoe het er aan toe ging in de familie. Heel herkenbaar als je in dezelfde tijd bent opgegroeid. De moeder is aan het dementeren en bij de vader komt dat proces ook langzaam op gang. Bezoekjes aan hen vormen vaak de aanleiding voor het vertellen over vroeger: hoe de kippen geslacht werden, hoe de keuken er uit zag, wat er gegeten werd, etc. Het geeft een mooi tijdsbeeld van de jaren 60 en 70 en ook nog van het leven van opa en oma. Daardoor wordt het ook wat warrig voor mij. Is het een tijdsbeeld of een boek over het dementeren van de ouders? De geschiedschrijving is wat afstandelijk, de stukken over de contacten met de vader en de moeder zijn ontroerend en herkenbaar.

Een aantal verhaaltjes zijn zeker ook leuk om voor te lezen aan je demente naaste als manier om in gesprek te raken over hoe het vroeger bij diegene er aan toe ging!

Citaten

Was haar geheugen een wormstekige appel, nu is er bijna niets van over. De blik keert zich naar binnen. Ze kijkt naar waar niets meer te zien is. En buiten zag ze al een tijd niets meer dat nog bekend voorkwam. De toekomst is op. Haar kinderen moeten haar geheugen in beheer nemen.  

Mijn geduld is alweer op. “We gaan naar jullie oude huis. Dat is een paar honderd meter. En als u bang bent voor de regen, had u een jas aan moeten trekken.” Schaamte over mijn ongeduldige gedrag overvalt me als ik hem zie staan. De vader staart naar de grond. Zijn rug gebogen als een oude man, zijn armen hangen zwaar af langs zijn lichaam. Dan zet hij zich moeizaam in beweging.

Heb je dit boek ook gelezen of heb je een reactie? Ik nodig je uit hieronder te reageren.

Filmpremiere 12 maart 2015: Still Alice

Op 12 maart gaat in Nederland een prachtige film in première. De film vertelt over een gerenommeerde professor (Julianne Moore) die al op jonge leeftijd met de verschijnselen van Alzheimer te maken krijgt. Hoe blijft zij in contact met diegene die ze altijd was?  

De filmagenda zegt er het volgende over:

Alice Howland is een gerenommeerde professor in de linguïstiek met drie kinderen. Ze heeft haar leven op een rijtje en niets lijkt haar geluk in de weg te staan. Op een dag begint ze woorden te vergeten. Ze wordt gediagnosticeerd met Alzheimer. In haar strijd tegen het geheugenverlies probeert ze verbonden te blijven met haar familie, terwijl haar herinneringen langzamerhand verdwijnen.

Ik wens je

Ik wens je

Tijd om van de kleine dingen te genieten

Rust om stil te staan bij mooie momenten

Sterkte om tegenslagen te overwinnen

Vriendschap om je hart te verwarmen

Humor om wat somber is te kleuren

Een glimlach om elke dag mee te beginnen.

Reageren? Dat kan hieronder.

Hoe brengt muziek het verleden dichterbij?

Al was het geheugen van mijn vader ernstig aangetast, toch speelde hij nog graag op zijn mondharmonica en zong hij met veel plezier liedjes van vroeger. Hoe dat kan?

Op zeer heldere wijze wordt uitgelegd hoe Alzheimer de hersenen aantast en hoe het dan toch kan dat muziek uit de jeugdjaren nog herkend wordt. Klik hier voor de video.

Wat vind je van deze video? Reageren kan hieronder.

Lezen over dementie: Tosca Niterink: De vergeetclub

• Tosca Niterink: De vergeetclub

De moeder van Tosca Niterink zit in een verpleeghuis, afdeling Johannatuintje, Geschreven vanuit de (schoon)kinderen samen met 7 andere dementerenden. Het boek is gebaseerd op de NRC columns, die voor dit boek uitgebreid en bewerkt zijn. Op een humoristische wijze wordt het leven in het verpleeghuis beschreven, altijd raak en eerlijk. Ontroerend.            

 Citaat

‘Dag lieve, lieve, lieve moeders, ’ik geef haar een hele rits kleine kusjes. Zoiets doe ik eigenlijk allen bij mijn kat. Ik wacht tot ze protesteert ‘zo is het wel genoeg’, maar dat doet ze helemaal niet. Ik moet er nog steeds aan wennen dat ze geen reserves meer heeft. Als ze iets lekker vindt, gaat ze helemaal los: kusjes, ijs, patat met mayonaise.

Heb je dit boek ook gelezen of heb je een reactie? Ik nodig je uit hieronder te reageren.

Lezen over dementie: J. Voskuil: de moeder van Nicolien

• Geschreven vanuit de (schoon)kinderen
  • J. Voskuil: De moeder van Nicolien

Geschreven vanuit het perspectief van de schoonzoon Maarten Koning. Het boek start in 1957 als Maarten, Nicolien en haar moeder zijn eerste baan vieren. Er is nog niets aan de hand. De patronen van een glaasje drinken, woordgrapjes maken, gebakjes eten bij de koffie, het doet zijn intrede in de eerste gesprekken die opgetekend worden. Als de tijd verstrijkt, sluipen de eerste tekenen van vergeetachtigheid in het verhaal. Dan volgen dingen als het kwijt raken van spullen, de desoriëntatie, de weg kwijt zijn. Ook voel je het ongemak groeien van het op afstand wonen als dochter en zorgen hebben om je moeders welbevinden.

De paniek van de moeder, het vaker bellen, het op en neer gaande geheugen en tenslotte de verhuizing naar een verpleeghuis en het loslaten van het ouderlijk huis. De woordgrapjes blijven, de gebakjes worden gegeten in het restaurant van het verpleeghuis. Op een dag gaat de telefoon bij Nicolien en is haar moeder overleden. Als kind van demente ouders is het herkenbaar en invoelbaar en heel puur en warm opgeschreven.

Citaat

‘Maar u bent toch bij uw kinderen?’ Haar moeder kijkt haar verdwaasd aan. ‘Ben ik bij mijn kinderen? ’Wij zijn toch uw kinderen’. ‘Zijn jullie mijn kinderen?’ Nicolien draait zich naar hem om. ‘Moeder denkt dat we haar kinderen niet zijn,’ zei ze wanhopig.

Lezen over dementie: Bernlef: Hersenschimmen

• Geschreven vanuit de dementerende
  • Bernlef: Hersenschimmen

Maarten woont samen met zijn vrouw Vera in Amerika, waar ze door zijn werk terecht zijn gekomen. Wordt hij vergeetachtig of is zijn geheugen nooit zo goed geweest?

Hij voelt in ieder geval dat zijn bewustzijn soms helemaal afwezig is. In de gesprekken die ze met elkaar voeren en die Vera met de dokter voert, voel je de zorgen, de onmacht en de angst toenemen. Vera voelt zich zo hulpeloos en dat kun je heel goed begrijpen. Maarten raakt de weg kwijt als hij met de hond gaat wandelen, hij forceert de deur omdat hij de sleutel niet kan vinden, het voelt als ‘een soort zeeziekte van mijn hersenen’.  En Vera regelt de reparatie zonder hem te beschuldigen. Je voelt dat ze worstelt met de situatie, maar ook begrijpt wat er aan de hand is. Ze genieten als ze herinneringen kunnen ophalen. Er zit zoveel liefde in hun samenzijn, maar het is ook schrijnend omdat ze elkaar steeds minder bereiken. In prachtige taal beschreven.

Citaten:

Maar nu is het mis. Iedere dag verdwijnt er wel iets, iedere dag wel iets. Overal lekt het.

Om iets te kunnen zien moet je eerst iets kunnen herkennen. Zonder herinnering kun je alleen maar kijken. Dan glijdt de wereld spoorloos door je heen (onthoud dit nu goed, want zo kun je Vera veel verklaren).

menskapitaal.nl 

Lezen over dementie

Dementie. Inmiddels komt het zo vaak voor, dat bijna iedereen wel iemand kent, die met de ziekte te maken heeft. Hoe ga je om met mensen met dementie? Hoe help je ze, hoe zorg je voor ze, hoe blijf je in contact en hoe bewaak je je eigen grenzen? Wat voor ervaring hebben anderen?

Lezen over dementie is verrijkend. Het geeft inzicht in de ziekte, het helpt om te kunnen begrijpen wat er in het hoofd van iemand met dementie gebeurt, het verklaart gedrag en het biedt je ideeën voor een creatieve omgang met je demente naaste. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe prettig en helpend het kan zijn om te lezen over deze ontzettend nare ziekte.

Er is veel over geschreven, van literatuur, tot columns, tot handboeken. Maar waar heb jij behoefte aan? Hoe vind je het boek dat het beste bij jou past?

Ik plaats de komende tijd beschrijvingen van een aantal titels, die net wat meer informatie bieden dan een recensie op een boekensite.

Graag ook jou reactie.