Veel verpleeghuizen worstelen met de rol van de naasten. Hoe geef je ze het gevoel dat ze welkom zijn? Hoe betrek je ze of houd je ze betrokken? Hoe ontstaat er een goede samenwerking in de driehoek: bewoners – naasten – zorgverleners?
In het kader van het congres ‘In voor mantelzorg’, woon ik een workshop bij. Als ik me bij de tafel meld, ligt er een hand-out met als titel ‘samengesteld gezin’. Het zet mij meteen op het verkeerde been. Gaat het hier over scheiding en dan weer gaan samenwonen? Ben ik wel bij de goede tafel?
Het gaat inderdaad over scheiding en samenwonen. Als iemand verhuist naar een verpleeghuis wordt de oude omgeving immers verlaten en wordt men onderdeel van een nieuw samenlevingsverband, waar men vaak niet zelf voor gekozen heeft. Net als in een ‘samengesteld gezin’.
Mirjam de Zwart en Suzan Schaap – verzorgenden bij De molenberg in Oosterbeek (Vilente) – vertellen over deze aanpak in hun workshop ‘thuisgevoel voor mantelzorgers’. Het samengestelde gezin bestaat uit bewoners en hun mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Samen geven zij vorm aan het samenleven. Zij beslissen samen wat de normen en waarden zijn, welke taakverdeling er is en hoe er gecommuniceerd wordt. Dat kan dus – met de komst van nieuwe gezinsleden – veranderen. Maar wat vast staat zijn de uitgangspunten van het samengestelde gezin:
- Iedereen kan zich vrij uiten. Geluk ontstaat door verbondenheid. Verbondenheid ontstaat door je in elkaar te verdiepen en écht naar elkaar te luisteren. Ruimte te geven aan ieders verhalen en emoties. Open en eerlijke communicatie is onmisbaar.
- Aansluiten bij waar iemand gelukkig van wordt. Het is fijn om iets voor een ander te kunnen betekenen. Als dat ‘iets’ aansluit bij wat je zelf fijn vindt en kunt, dan zul je daar blijer van worden.
- Iedereen moet zich thuis voelen. Om dat te bereiken, hebben de ‘naasten’de vrijheid om dingen te doen: een kop thee zetten, de was opvouwen die er ligt, een spelletje spelen, meegaan met activiteiten. In de huiskamer wordt rekening gehouden met met ieders wensen, zodat de groep het samen gezellig heeft. Voor individuele behoeften kan men zich terugtrekken in het eigen appartement.
- De zorg levert de zorg. Meehelpen mag, maar hoeft niet.
Natuurlijk was het een zoekproces om zover te komen. Om de naasten echt te betrekken, hebben ze voor de eerste familieavond niet alleen iedereen gemaild, maar ook nog opgebeld. Alle nieuwtjes staan tegenwoordig op het bord op de afdeling, er zijn foto’s van de aanwezigen en een map met alle belangrijke informatie (bv wie mag wat eten en drinken) ligt op het aanrecht. Kort na de verhuizing wordt navraag gedaan naar welke mantelzorgers er allemaal waren in de thuissituatie en wat iemand deed en weer zou willen doen.
En wat blijkt? Familie doet meer dan er ooit gedaan werd. Ze denken mee en helpen mee met koken en activiteiten, gaan mee naar de markt en organiseren een barbecue. Maar bovenal voelen ze zich thuis, waardoor ze makkelijker komen en daarmee maken ze hun naasten natuurlijk ook heel gelukkig.
Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven ook workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Klik hier.
DEEL dit bericht alsjeblieft via Facebook en/of LinkedIn. De knoppen daarvoor vind je onder dit bericht op mijn site. Klik hier.
Om mijn wekelijkse blog te in je mailbox te ontvangen kun je op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’ klikken.
Over dementie 