‘Een teder en pijnlijk boek over een dochter die afscheid moet nemen van haar dementerende moeder’. Zo luidt de tekst op de voorkant van het boek met de titel ‘De kunst van het geven’, geschreven door Cecilie Enger.
Deze tekst maakte dat ik het boek meenam uit de bibliotheek. Direct vanaf bladzijde één word ik overspoeld door een nostalgisch gevoel. De dochter is in het ouderlijk huis in Hon (het boek speelt in Noorwegen). ‘Ontelbare keren ben ik over het grindpad naar het huis gelopen, maar nu weet ik dat het binnenkort de laatste keer zal zijn. Voor mijn moeder is die laatste keer al geweest, al beseft ze dat niet.’
Het pijnlijke proces van opruimen begint. ‘Maar ik wil die spullen helemaal niet hebben, ik wil alleen niet dat ze verdwijnen, ik wil niet dat ze het huis verlaten.’ Dan treft ze tussen alle spullen bijzondere lijsten aan: lijsten waarop haar moeder ieder jaar heeft vermeld welke kerstcadeaus er zijn gegeven en ontvangen. De levens van de familieleden en relaties ontrollen zich aan de hand van die lijsten en zet haar aan het denken over geven en ontvangen. ‘Gratis geschenken bestaan niet’, weet ze, al zag ze een cadeau vroeger als een teken van zorgzaamheid. Nu zoekt ze verder naar de relatie tussen mensen en spullen. Wat betekenen spullen voor haar en voor haar moeder, die er onrustig van lijkt te worden? ‘Ze herinneren haar misschien aan een verlies dat ze niet begrijpt, maar wel op reageert’. De conclusie: ‘Het woord ‘geven’ heeft vele betekenissen, net als ‘opgeven”.
Al die – aan kerstcadeaus opgehangen – verhalen werpen een licht op het leven van haar familie, de geschiedenis en de onderlinge verhoudingen. Zo houdt de relatie tussen de actievoerende moeder en de carrière makende vader geen stand, wat in trieste scenes wordt geschetst.
De bezoekjes aan haar moeder die dementeert worden schaars beschreven. Dan weer vrolijk (met oude muziekopnames), dan weer triest. Jammer, want het zijn prachtige stukjes. ‘Wat ik zo moeilijk vind is dat ik voor haar evenmin haar dochter ben. Ik ben alleen maar een mens, iemand die in de groene bezoekersstoel zit.’ Van dergelijke observaties had ik wel meer willen lezen.
Anniek Kramer
Schreef het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder. Rondom het thema contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier.
Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site je mailadres in.
Fijn als je dit bericht wilt delen op Facebook en/of LinkedIn. De knoppen daarvoor vind je onder dit bericht op mijn site. Klik hier.
Over dementie 