Zorg bij dementie: wie is de held?

Onlangs las ik in de krant een artikel over de opkomst van het populisme. Het herinnerde me aan een uitspraak van een zorgmanager, dat ze tegenwoordig zoveel meer tijd kwijt is aan gesprekken met ontevreden naasten. Zou het iets met elkaar te maken hebben?

In het krantenartikel wordt gesproken over ‘framing’. Dat is een manier van communiceren om iemand te overtuigen van jouw mening, waarbij woorden en beelden zó gekozen worden dat bij de ontvanger een sterke emotie wordt opgeroepen. Er zijn 3 rollen in een ‘frame’: de held (de redder), het slachtoffer en de schurk (de aanklager). De held is daarbij natuurlijk de ‘goede partij’, de schurk is de slechterik die slachtoffers iets aan doet.

Hoe is dit te vertalen naar de zorg? Degene die zorg nodig heeft, kun je zien als een ‘slachtoffer’, hem of haar is iets overkomen, waardoor het leven zelfstandig leiden niet meer (helemaal) mogelijk is. Er is een held nodig, iemand die zich opoffert om de benodigde zorg te geven. Dat is vaak de partner, maar natuurlijk ook kinderen, buren, vrienden etc.

Zodra iemand verhuist naar het verpleeghuis, gaat deze rol (groten)deels over naar de professionele zorgverleners, zij gaan dan immers de benodigde zorg verlenen. Dan is de rol van schurk nog over. Dat is de rol van degene die klaagt, die boos is, die vindt dat de ander het niet goed doet. Het kán zijn dat degene die lange tijd intensief zorg heeft gegeven en die zorg uit handen moet geven (loslaten), terecht komt in die rol van aanklager. Zeker als de zorginstelling de naasten geen warm welkom geven en ze betrekken bij de zorg.

Dit kan nog versterkt worden door de mooie, verwachtingsvolle woorden die verpleeghuizen op hun site publiceren over de zorg die ze geven. Ik noem er zomaar wat: persoonsgerichte zorg, echt leren kennen, normale leven voortzetten, lekker naar buiten kunnen, beschermd, zonnig, betrokken etc.

En als je dan als naaste merkt, dat er aan die mooie woorden niet altijd invulling wordt gegeven, roepen we het dan niet zelf over ons af, dat mensen klagen? Zeker als ze ook nog worstelen met het feit dat ze de zorg uit handen hebben moeten geven?

Ik wil er voor pleiten dat de naasten zorgvuldig en eerlijker geïnformeerd worden over wat er mogelijk is in de zorg: kan iemand echt kiezen hoe laat hij wil opstaan? Kan iemand voor het ontbijt havermout eten of alleen belegde boterhammen? En als iemand dan gekozen heeft voor bruin brood met kaas, krijgt hij dat dan iedere ochtend of is variatie mogelijk? Is er halal eten of vegetarisch eten? Hoe vaak kan iemand naar buiten en is daar personeel voor beschikbaar? Kortom:

• aandacht voor persoonlijke voorkeuren,
• aandacht voor het feit dat die keuzes een momentopname zijn in een voortschrijdend ziekteproces en
• dat voorkeuren kunnen veranderen
• vastgelegd in een realistisch zorgplan,
• dat regelmatig wordt bijgesteld.

Hoe meer de zorg samen met de naasten kan worden vormgegeven, hoe minder de rol van aanklager gekozen hoeft te worden, waardoor je samen in de heldenrol terecht komt.

Rondom het thema ‘steun en troost bieden bij schuld, schaamte en spijt’ geef ik  lezingen en workshops voor familie, zorgverleners en vrijwilligers. Ik ben bereikbaar via menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, auteur van
* STEUN EN TROOST BIJ DEMENTIE, in gesprek met zorggevers en zorgprofessionals over schuld, schaamte en spijt en wat steun en troost biedt (februari 2019).
* OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in. Fijn als je dit bericht deelt!

Boek: Dilemma’s bij dementie

Als je werkt met mensen met dementie, moet je regelmatig keuzes maken. Vertel je bijvoorbeeld wel of niet dat iemand is overleden? Dergelijke vragen stellen je voor de keuze: wat is goed om te doen?

In het boek ‘Dilemma’s bij dementie’ behandelt Tim van Iersel een aantal dilemma’s die je tegenkomt als je zorgt voor mensen met dementie.  Tim van Iersel is ethicus en geestelijk verzorger bij WoonZorgcentra Haaglanden.

Een dilemma is een vraag, waarbij er een conflict is tussen verschillende waardes. Wat je ook kiest: het doet altijd pijn. Als er een dilemma is, moet je kiezen. Mag iemand nog autorijden of verstop je de autosleutels? Kies je bijvoorbeeld voor veiligheid of voor vrijheid?

Acht waardes komen er in het boek aan de orde, en iedere waarde zet Tim van Iersel af tegen een andere waarde, ook wel criterium genoemd:

• Vroegere autonomie tegenover autonomie van nu
• Hygiëne tegenover waardigheid
• Respect voor levensbeschouwing tegenover niet-schaden
• Veiligheid tegenover vrijheid
• Gezondheid tegenover kwaliteit van leven
• Intimiteit tegenover verbondenheid
• Gemeenschap tegenover betrokkenheid
• Eerlijkheid tegenover vertrouwen.

In ieder hoofdstuk legt hij eerst uit wat hij verstaat onder de genoemde waarde. Bij iedere waarde wordt vervolgens een aantal dilemma’s behandeld. Als voorbeeld neem ik hier het hoofdstuk over veiligheid.

Na een uitgebreide uitleg over ‘veiligheid’ en wat het verschil is met ‘het gevoel van veiligheid’, noemt hij 4 dilemma’s die rondom veiligheid spelen, bijvoorbeeld onveilige situaties door agressie en kwaliteit van leven, zoals het toch ongemalen voedsel blijven nuttigen, ook als dat risicovol is. Met voorbeelden uit de praktijk, wordt het dilemma verder uitgewerkt. Aan het eind van ieder hoofdstuk wordt een afweging gemaakt. Want veiligheid voor de één kan onveiligheid voor de ander betekenen. Dus hoe maak je een keuze tussen veiligheid en vrijheid? Rekening houdend met alle partijen?

Centraal moet de vraag staan: wat is goede zorg voor deze persoon, in deze specifieke situatie? Een partner kan daar anders over kan denken dan een verzorgende of een diëtiste. Iedereen heeft het beste met de ander voor en handelt op basis van zijn eigen waarden. Een keuze maken kan door met elkaar in gesprek te gaan (ethisch beraad te houden) en je waarden te benoemen. Daarbij kijkend naar de persoon met dementie, niet enkel hoe iemand was, maar ook nadrukkelijk naar hoe iemand op dít moment is.

Het boekje (118 pagina’s tekst) is degelijk in elkaar gezet en verwijst naar allerlei literatuur. Dat maakt zeker een grondige indruk, maar maakt het voor mij soms ook iets onoverzichtelijk.

De behandelde dilemma’s zijn herkenbaar en het boek biedt goede aanknopingspunten om met elkaar in gesprek te gaan over waarom je in de zorg doet wat je doet.

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen et dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder. Begin februari verschijnt mijn nieuwe boek: ‘Steun en troost bij dementie’.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in. Fijn als je dit bericht deelt.

Verpleeghuis: verhalen uit de praktijk

Deze week een gastblog en wel van Michelle Langeveld, manager Zorg bij Florence Adegeest. In dit blog wisselt ze met haar collega Agnes Spanjer, manager Zorg bij Florence Oostduin, ervaringen uit over het werken in de ouderenzorg. Over de mooie momenten en de dilemma’s waar ze mee te maken hebben.

Hoi Agnes,

Geloof het of niet, maar het tijdstip dat ik nu schrijf, is 02:05 zaterdagochtend. Nee, niet omdat ik niet kan slapen, maar omdat ik nu aan het werk ben op Adegeest! Door omstandigheden viel er afgelopen maandag opeens een nachtdienst open voor vrijdag. Na heel veel gepuzzel de eerste twee dagen van de week moesten wij concluderen dat diensten schuiven of extra inzet vanuit het eigen personeel of de flexmedewerkers niet mogelijk was. Wij hebben gebeld met collega’s van andere Florence-locaties, onze thuiszorg en contacten bij uitzendbureaus, maar allemaal tevergeefs. Het knelt ook hier aan alle kanten! En dus zit ik hier samen met een ontzettend fijne, ervaren helpende in de nacht. Enerzijds ben ik blij dat ik nog steeds BIG geregistreerd verpleegkundige ben en daardoor mijn team kan ondersteunen, anderzijds voel ik mij ontzettend machteloos als ik kijk naar dit praktijkvoorbeeld van de huidige problematiek. Want laten we wel wezen: het zal niet zo snel beter worden. Het oplossen van deze nachtdienst is een druppel op een gloeiende plaat….en dat doet pijn.

Toevallig zat ik van de week bij ons zorgkantoor aan tafel met de grote en kleine zorgorganisaties uit de Leidse regio. Er is komend jaar geld beschikbaar gesteld door de overheid om meer persoonsgericht te gaan werken. Maar hoe kun je meer persoonsgericht werken als er minder zorgpersoneel beschikbaar is voor onze bewoners? In de Leidse regio willen wij met elkaar kijken hoe wij hierin de krachten kunnen bundelen, want we hebben allemaal hetzelfde uitgangspunt: zorgen doen wij samen. Dit houdt dus ook in dat wij van mening zijn dat we elkaar niet moeten beconcurreren maar samenwerken. Een voorbeeld hiervan kan zijn dat een geriatrisch verpleegkundige 16 uur op Adegeest werkt en 16 uur bij een andere zorgorganisatie in Voorschoten. Hierdoor heeft de betreffende medewerker 32 uur per week werk, houden we ons beide aan de formatie die we in mogen zetten en kunnen we van elkaar leren. Een win-winsituatie voor zowel de zorgorganisatie als de medewerker.

Vanuit Florence heb ik aan die tafel onze ervaring gedeeld over de inzet van ondersteuning op verschillende vlakken ten behoeve van onze zorgmedewerkers. Met gepaste trots vertelde ik over onze nieuwe functie van administratief medewerker. Die collega’s nemen zoveel administratief werk uit handen voor de zorgmedewerkers dat er direct meer aandacht voor de bewoners is in plaats van achter een computer zitten. Het delen van deze ervaring zorgde voor inspiratie bij mijn tafelgenoten en was direct een uitnodiging om met elkaar te bedenken welke andere functies er mogelijk zijn om de zorgmedewerkers te laten zorgen en het oplossen van de personele problematiek (meer vraag dan aanbod) te benaderen vanuit een ander perspectief.

Wenselijk zou voor ons ook ondersteuning zijn bij de begeleiding van de opname van een nieuwe bewoner, zodat dit niet per definitie op de schouders van de EVV’er terecht komt. Expliciet bedoel ik dan van rondleiding tot ontvangst en het in kaart brengen van de eerste zorgbehoefte- en wensen. Een EVV’er werkt bij ons onregelmatig, terwijl een ontvangst en de kennismaking erg belangrijk is in de eerste week. Zie jij in een dergelijke functie een meerwaarde ter ondersteuning van de EVV’er? Of zou jij wellicht een hele andere functie in willen zetten ter ondersteuning?

Groetjes, Michelle

Wil je meer van Michele en Agnes lezen? Klik hier.

Rondom het thema ‘Contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie’ geef ik WORKSHOPS voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

‘De roze loper’ verpleeghuizen

Ik schreef al eerder over het kiezen van een verpleeghuis. Wat ik daar nog niet in meenam, was de aandacht die je misschien wilt hebben voor het respecteren van de seksuele geaardheid.

De ‘Roze loper’ is een certificaat, dat woonzorgcentra kunnen krijgen als ze op respectvolle manier aandacht hebben voor seksuele diversiteit, zowel bij bewoners als bij personeel. Dat wordt vastgesteld door middel van een tolerantiescan. Organisaties met een dergelijk certificaat, werken actief aan een sfeer van openheid, tolerantie en respect voor mensen met een niet-heteroseksuele geaardheid.  

Veel bewoners van verpleeghuizen zijn opgegroeid in de tijd, waarin homoseksuele relaties taboe waren. Tot 1971 was het hebben van homoseksuele contacten onder de 21 jaar zelfs strafbaar. En pas sinds 2001 kun je in Nederland trouwen als je van gelijk geslacht bent.

Aandacht voor seksuele diversiteit staat gelukkig steeds meer in de belangstelling. De NS zegt bijvoorbeeld in haar mededelingen niet meer ‘beste dames en heren’, maar ‘beste reizigers’. En de Hema maakt geen onderscheid meer tussen jongens- en meisjeskleren. Maar daarmee is het taboe nog niet doorbroken. Voor veel mensen is het nog steeds moeilijk om – zonder enige terughoudendheid – te vertellen dat een kind of kleinkind niet heteroseksueel is.

Nu is er dus ook in de verpleeghuiszorg een certificaat dat aangeeft dat er in een huis aandacht is voor seksuele geaardheid. Ze zullen daar een vrouw eerder vragen naar haar partner, in plaats van naar haar man. Een roze-loper locaties vind je bijvoorbeeld bij Brabant zorg of Amstelring. Deze laatste organiseert maandelijks een ‘Café Rosé’ met amusement en informatie voor de buurtbewoners.

Tips voor het ondersteunen van LHTBers (lesbisch, homoseksuele, biseksuele en transgenders) en het creeeren van een veiligs sfeer lees je hier.

 

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Administratie in het verpleeghuis

Extra geld – het zogenaamde kwaliteitsbudget -kwam beschikbaar voor de verpleeghuiszorg. 85% van dat ‘kwaliteitsbudget’ is inzetbaar voor extra personeel. 

‘Maar het wordt ook steeds duidelijker dat we tegen de grenzen van de arbeidsmarkt
aanlopen. Er zijn al regio’s waar zorgorganisaties plaatsen leeg moeten laten, omdat zij niet voldoende personeel kunnen vinden. Dat probleem zal alleen maar groter worden. We moeten ons voorbereiden op een toekomst waarin we de zorg voor een groeiende groep ouderen moeten organiseren met minder werkenden. Om die enorme uitdaging het hoofd te bieden, is alleen investeren in personeel niet voldoende.’ Dit staat te lezen in het publicatie die op 30 oktober is overhandigd aan minister Hugo de Jonge. De publicatie is geschreven door Actiz, de brancheorganisatie voor zorgondernemers.

Onvoldoende personeel 
Er is nu dus wel geld voor extra personeel, maar er is onvoldoende personeel te vinden. Zorgorganisaties proberen op velerlei manieren mensen te interesseren om in de zorg te gaan werken. Er is ruimte gekomen voor zij-instromers, in de cao is de mogelijkheid opgenomen voor betaalde oriëntatiebanen (3 maanden meekijken in de zorg tegen een salaris van iets boven het minimumloon),  functies worden anders ingericht, waardoor er ruimte ontstaat voor andere type medewerkers als welzijnsmedewerker en gastvrouwen.

Gebruik van techniek?
Toch leveren die maatregelen niet genoeg personeel op. Er zijn ook andere maatregelen nodig: gebruik van techniek bijvoorbeeld. Maar daar mag het budget niet aan besteed worden. En wil je in aanmerking komen voor extra geld, dan ben je bezig met eindeloze administraties en rapportages om het geld aan te vragen en daarna weer te verantwoorden. En de regelingen veranderen keer op keer.
Actiz roept de minister dan ook op om het aantal regelingen en verplichtingen per 2020 sterk te verminderen en ruimte te bieden aan de inzet van technologie als bewegingssensoren, gps systemen en elektronisch cliëntendossier.

In de publicatie komen veel zorgmedewerkers aan het woord. Zo vertelt iemand van Carintreggeland: ‘Meer aandacht voor welzijn, dat is er in het verleden soms toch wel bij ingeschoten. Het zou ook mooi zijn als we vaker gps-systemen kunnen inzetten, om bewoners die dat nog aankunnen meer bewegingsvrijheid te geven. We leven soms in de zorg met zijn allen in zo’n angstcultuur, dat moeten we echt niet willen. Als je er iemand gelukkig mee maakt om met zo’n systeem meer zelfstandigheid te geven, maak er dan gebruik van. Het is vooral de wet- en regelgeving die het soms in de weg staat om dit te doen. Niet de familie, want die is er juist vaak heel erg een voorstander van’.

De publicatie ‘Aan het werk in het verpleeghuis’ is hier te vinden.

Rondom het thema ‘Contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie’ geef ik WORKSHOPS voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Boek: Zó werkt de ouderenzorg

Steeds meer ouderen hebben zorg nodig. Dat komt omdat we met z’n allen steeds ouder worden. Maar hoe is die zorg geregeld. Welke wetten zijn er allemaal en wat regelen die?

In het boek ‘Zó werkt de ouderenzorg’ kun je daar alles over lezen. Het boek gaat in op welke vormen van zorg er zijn en welke ondersteuning er te krijgen is als iemand hulpbehoevend wordt. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen de WMO (Wet Maatschappelijke ondersteuning) en de Zorgverzekeringswet? En wie doet wat in de zorg? Ook de geldstromen komen aan bod.

Het boek is in 2018 geheel herzien en dus weer up-to-date.

Wist je dat in de verpleeghuizen 73% van de bewoners vrouw is en 27% man? En wat is hun gemiddelde leeftijd? Voor vrouwen is dat 87 jaar, voor mannen is dat 82 jaar. Ook dergelijke cijfers zijn terug te vinden in het boek. Het boek is interessant voor zorgprofessionals die inzicht willen hebben in de werking van de ouderenzorg in Nederland. Het kost 20 euro. Klik hier om een exemplaar in te kijken.

Rondom het thema ‘Contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie’ geef ik WORKSHOPS voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Naasten betrekken bij activiteiten in het verpleeghuis

Wat is je mooiste herinnering van de afgelopen 2 maanden?  En waardoor is dat je mooiste herinnering? Dat vroeg ik de deelnemers van mijn workshop over het betrekken van naasten bij bewegingsactiviteiten in woonzorginstellingen.

Want waar jij van geniet, daar genieten mensen met dementie ook van. Uit de antwoorden bleek wel dat de mooiste momenten veelal te maken hebben met iets doen dat verrassend is, mooi of nieuw, een prestatie. En wat vooral een rol speelt is met wie je dat doet!

Daarom is het ook zo belangrijk om naasten te betrekken als je activiteiten organiseert voor mensen met dementie. Je biedt zowel hen als degene met dementie de gelegenheid om samen iets te beleven, contact te voelen en er toe te doen. 

Mijn oproep is dan ook, om naasten in te zetten bij activiteiten en hen te vragen om te helpen, vóórdat vrijwilligers worden ingeschakeld.
Ook is het fijn als je bij het plannen van een activiteit rekening houdt met de dagen en tijdstippen waarop naasten aanwezig kunnen zijn. Dus doe je iets in het weekend of juist door de week? Organiseer je iets op een middag of juist op een avond?

Ik geef  workshops voor naasten, verzorgenden en vrijwilligers, rondom de thema’s ‘contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie’ en ‘betrekken van naasten’. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

 

Kwaliteitskader verpleeghuiszorg en de cliëntenraad

Hoe leuk is het als je met een onbekende in de rij staat om iemand te feliciteren en diegene zegt: ‘Als jullie elkaar nog niet kennen, dan moeten jullie echt een afspraak maken’. Zo ontmoette ik Marthijn Laterveer. Hij is Coördinator bij LOC, een organisatie die onder andere cliëntenraden in de zorg ondersteunt. Hun uitgangspunt is waarde-volle zorg. Dat is zorg, waarbij centraal staat wat de ontvanger van de zorg zelf belangrijk vindt. Cliëntenraden kunnen bij de totstandkoming van deze waarde-volle zorg een belangrijke rol in spelen. 

LOC ondersteunt cliëntenraden op veel manieren: met bijeenkomsten, trainingen, nieuwsbrieven en adviezen. Voor de cliëntenraden in de ouderenzorg schreef LOC bijvoorbeeld een folder ‘Samen in gesprek over het kwaliteitskader verpleeghuiszorg’. Het kwaliteitskader, wat is dat ook al weer? In het kwaliteitskader wordt beschreven beschreven wat cliënten én hun naasten mogen verwachten van de verpleeghuiszorg, zoals liefdevolle en persoonsgerichte en veilige zorg. Er staan vereisten in op het gebied van kwaliteit en biedt handreikingen om daaraan te werken, want leren is de basis voor verbetering van de zorg. Dat doe je door met elkaar te praten over vragen als: wat gaat er goed, wat kan er beter en wat kunnen we van elkaar leren?

Toen ik het kwaliteitskader voor het eerst las, dacht ik ‘Wat een ingewikkelde taal is  daarin gebruikt! Gelukkig maakte LOC dit filmpje waarin – in minder dan 4 minuten –  wordt uitgelegd, wat er in het kwaliteitskader staat. Ook is er een handige ‘publieksversie kwaliteitskader‘ beschikbaar. Wil je het hele (moeilijke) kwaliteitskader lezen, klik dan hier. En klik hier voor de handreiking voor cliëntenraden.

Op maandag 10 december 2018 is in de Doelen in Rotterdam een (gratis) landelijk congres cliëntenraden. Het thema is ‘Lef op locatie’. Centraal staat hoe cliëntenraden zich nog sterker kunnen maken voor de kwaliteit van zorg voor bewoners op elke locatie van het verpleeghuis. Klik hier om je aan te melden.

Voor de verbetering van de kwaliteit is in 2019 een extra budget beschikbaar van 600 miljoen euro. Dat budget is voor 85% voor personeel en 15% voor verbetering van de kwaliteit of de productiviteit. Om in aanmerking te komen voor extra budget, kan door de zorginstelling (tussen 1 september en 31 december 2018) een aanvraag worden ingediend bij het zorgkantoor.  Klik hier voor de tool om de aanvraag te onderbouwen.

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers  in verpleeghuizen. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl. Bijvoorbeeld op 24 september tijdens de Congresparade Bewegen en activeren in de dagelijkse zorg van StudieArena. Klik hier. 

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Naar welk verpleeghuis?

Mijn ouders waren gaan kijken bij verschillende verpleeghuizen. Maar toen mijn moeder met spoed opgenomen moest worden, was er alleen plaats in een ander verpleeghuis. Toch is het belangrijk om tijdig te gaan kijken wat een goede woonomgeving kan zijn. Waar kun je zoal op letten?

Waar
In welke omgeving ga je kijken? Is het belangrijk om in (de buurt van) de huidige woonplaats te blijven? Daar wonen de vrienden en bekenden en kent men de weg. Of is het juist handiger om bijvoorbeeld één van de kinderen in de buurt te gaan zoeken? Bepaal dus eerst waar je wilt gaan kijken. Denk ook aan bereikbaarheid met het openbaar vervoer of parkeergelegenheid.

Wat vind je belangrijk?
Ieder verpleeghuis heeft zijn eigen kenmerken. Bij kleinschalig wonen bijvoorbeeld leef je met 6 tot 8 personen in een groep. Bij grotere huizen kan dat aantal oplopen tot 15 of nog hoger.

Hoe groot zijn de eigen kamers? En hoeveel ruimte is er om die naar eigen inzicht in te richten? Een eigen kamer, die lijkt op de kamer waar men woonde kan veel betekenen voor het ‘thuisvoelen’.  Dat geldt ook zeker voor de ‘woonkamer’, waar bewoners een groot deel van de dag verblijven. Wat voor sfeer heerst daar?

Wat is er te doen?
Verpleeghuizen regelen zorg en welzijn. De laatste jaren is duidelijk geworden dat er weinig tijd is om aandacht te besteden aan welzijn. Ronkende sites vertellen over wat er allemaal wel niet voor prachtige activiteiten zijn, maar wat wordt er écht georganiseerd en hoe vaak? En zijn dat de dingen waar jouw naaste blij van wordt? Is er een toegankelijke tuin? Is er overdag iets te beleven? Zijn er aparte hoekjes om rustig te zitten? Wordt er op de woning gekookt, of komt het eten van de cateraar? In de beleving kan dat een groot verschil maken.
Als er veel vrijwilligers zijn, kan dat een teken zijn dat er meer georganiseerd wordt.

Hoe welkom zijn de naasten?
‘U mag altijd komen’, wordt vaak gezegd. Dat is natuurlijk prettig. Maar mag u ook samen thee drinken en mag u mee eten? Kunt u blijven slapen? Wat heb je beiden nodig om je welkom te voelen? Stel daar vragen over en kijk of het antwoord je bevalt.

Personeel
Zorg wordt gegeven door mensen. Wat voor indruk krijg je van die mensen? Rennen ze langs je heen of stralen ze rust uit? Hoeveel medewerkers zijn er voor de zorg overdag en ’s nachts. En hoeveel personeel is vast in dienst en hoeveel  uitzendkrachten worden er gebruikt? Hoe meer uitzendkrachten, hoe lastiger het is om goede zorg te geven, omdat zij de bewoners niet kennen. Dergelijke vragen kun je zeker stellen. En zie je andere naasten tijdens je bezoek, vraag dan eens hoe zij de zorg ervaren.

Kosten
Zijn er kosten verbonden aan de activiteiten? Wat kost het om de was te laten doen? Voor welke zaken dient betaald te worden. Het is goed om dat vooraf te weten.

Communicatie en aanspreekpunt
Het is natuurlijk belangrijk om een vast aanspreekpunt te hebben in een verpleeghuis. Kun je dat aanspreekpunt zelf kiezen of krijg je iemand toegewezen? En op welke manier wordt er gecommuniceerd. Zijn er regelmatig nieuwsbrieven, worden er informatieavonden gehouden, of is er bijvoorbeeld familienet, een manier om online informatie uit te wisselen.

Kortom heel veel vragen. Een goed gevoel krijgen als je de deur binnen stapt is zeker belangrijk, maar het is goed om dat aan te vullen met concrete informatie.

Op deze site van de overheid vind je een aantal links naar pagina’s die helpen bij het kiezen. Op kies voor je zorg, kun je allerlei zorg vinden in je eigen regio. Dit kan ook bij Woonz.

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Seksuele gevoelens in het verpleeghuis

Een gastblog deze week van Marcelle Mulder met wie ik het boek ‘Op bezoek bij een dierbare met dementie’ schreef.

Mieke, een collega geestelijk verzorger in de ouderenzorg, schiet me aan tijdens een Alzheimercafe: ‘De verzorgenden hebben veel gehad aan je lezing laatst over intimiteit en seksualiteit. Ze zaten echt met de handen in het haar over een meneer op de afdeling. Hij was voortdurend op zoek naar seksueel contact. Hij kroop bij medebewoonsters in bed, pakte de zusters bij de borsten, sprak veel en expliciet over seks en ontkleedde zich te pas en te onpas. Hij deed aan soloseks in het openbaar en ook alleen in bed probeerde hij zichzelf te bevredigen, maar dat ging zó woest en ongecontroleerd dat hij zichzelf daarbij bezeerde, waardoor de verzorgenden zich genoodzaakt voelden om hem een hansop, zo’n pyjama met rits op de rug aan te trekken. Zijn handen werden regelmatig ingepakt in verband. En iedereen vond er wat van. De medebewoonsters waren er niet van gediend, familieleden reageerden bezorgd of verontwaardigd, zijn echtgenote schaamde zich voor het gedrag van haar man en verzorgenden zagen er tegenop om hem te verzorgen. Dus tja, ze wisten echt niet hoe ze verder met hem moesten.

Jouw lezing maakte dat we een plezierige, schaamtevrije, gezamenlijke taal kregen om over dit onderwerp te praten. De behoefte aan seksualiteit en intimiteit van mensen met dementie stopt niet bij opname in het verpleeghuis, daarvan werden we ons (opnieuw) bewust. En we kregen praktische tips, dat was ook fijn.

We hebben meneer meteen de volgende dag een seksboekje gegeven en de arts heeft gekeken naar zijn medicatie. Die bleek libido-verhogende bijwerkingen te hebben en konden worden bijgesteld. Deze acties brachten de rust op de afdeling terug en verbeterde meneer zijn leven ten goede. Meneer zijn echtgenote zei later tegen me: ‘Toch grappig dat de Playboy een huwelijk heeft kunnen redden.’”

Ik was erg blij dat Mieke me dit vertelde. Vooral omdat dat de verzorgenden door de lezing nieuwe mogelijkheden zagen en uitwerkten waardoor alle betrokkenen daadwerkelijk beter samen kunnen leven en zorg kunnen verlenen.

Maar ook voor mezelf is het fijn: ik maak zo’n lezing met mooie foto’s en vertel het in De Week van Dementie voor een zaal vol medewerkers. De aanwezigen zijn er blij mee, dat merk ik wel na afloop. Geïnspireerd gaan ze weg, maar ja, wat ze er verder mee doen voor de bewoners, dat weet ik dan niet. En nu dus wel. Dank je collega!
—————————————————————————————————————————————–
Marcelle is beleidsadviseur geestelijke zorg bij Patyna in Friesland en geeft daarnaast – vanuit haar bedrijf Curamea – trainingen, workshops en lezingen in de ouderenzorg bijvoorbeeld over contact maken met mensen met dementie, intimiteit en seksualiteit op hoge leeftijd en over voltooid leven. Daarnaast is ze gespreksleider Moreel Beraad voor verzorgenden.
—————————————————————————————————————————————–

Wil je meer lezen over seksualiteit in het verpleeghuis? Klik hier. Je vindt er ook links naar materialen. 

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.