Kennismaken met het verpleeghuis

De dag dat ik mijn moeder wegbracht naar het verpleeghuis, was toch wel één van de verdrietigste dagen uit mijn leven. Dat zal voor veel mensen zo zijn. Om de stap iets kleiner te maken is het fijn als je vooraf goed kunt kennismaken met de nieuwe woonplek en de mensen die daar werken. 

Zomaar van de ene op de andere dag een nieuwe woonomgeving, een nieuwe kamer, allemaal andere gezichten om je heen. Je hebt al zo veel moeite om de wereld om je heen te begrijpen en ineens is dat stukje vertrouwdheid ook verdwenen. En je begrijp vaak ook niet waarom dat nodig is.

Wat kun je als verpleeghuis doen om dergelijke gevoelens te voorkomen of te verminderen?

• Bied uitgebreide mogelijkheden om vooraf kennis te komen maken. Neem de tijd om mensen rond te leiden, de verschillende huiskamers of woningen te laten zien en de faciliteiten die er zijn in het huis.
• Ga bij de mensen thuis langs en bespreek wat mensen belangrijk vinden in hun leven.
• Maak zo mogelijk al een overzicht van de sociale contacten en de levensgeschiedenis van de toekomstige bewoner.
• Maak eventueel foto’s van de thuissituatie, die de sfeer vangen die daar hangt. Of van bijzondere voorwerpen die daar staan. Vraag van dingen die je ziet (en fotografeert) wat ze betekenen voor de toekomstige bewoner.
• Leg uit dat vertrouwde dingen in de kamer iemand helpen om zich thuis te gaan voelen.
• Zorg bij de verhuizing voor ontvangst door iemand met een vertrouwd gezicht.
• Doe het samen met de familie. Stem verwachtingen af.
• Bel na de eerste nacht op naar de naaste om te vertellen hoe het gegaan is. Vraag ook hoe het met de naaste is.

Een voorbeeld van de Frankelandgroep vind je hier.

Anniek Kramer, Auteur van ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder.

Rondom het thema contact maken en op bezoek gaan bij mensen met dementie geef ik workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers. Klik hier of mail me menskapitaal@live.nl
Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Vul dan op de site in de rechterkolom, je mailadres in.

Gezondheid in het verpleeghuis?

Wat is gezondheid? Een brede definitie luidt: ‘Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven’ (Huber et al., 2011). Deze definitie stelt 3 zaken centraal: functioneren, veerkracht en zelfregie.

Niet alleen de fysieke (medische) problemen worden genoemd, maar ook emotionele en sociale aspecten worden betrokken bij de definitie van ‘gezondheid’.

Hoe breng je goed in beeld hoe ‘gezond’ iemand zich voelt? Dat kan door gebruik te maken van bovenstaand overzicht (zie foto hierboven). Daarin worden 6 velden uitgevraagd: dagelijks functioneren, lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven en sociaal maatschappelijke participatie. De beleving van de zorgvrager staat centraal.

In woon-zorginstellingen zijn voor de meeste van deze aspecten ‘specialisten’ in dienst.

• Dagelijks functioneren (algemeen dagelijkse levensverrichtingen, ADL): verzorgenden, voedingsassistenten, helpenden.
• Lichaamsfuncties (fysiek functioneren): verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde (arts), diëtisten, ergotherapeuten, fysiotherapeuten.
• Mentaal welbevinden: psychologen.
• Zingeving: geestelijk verzorgenden.
• Kwaliteit van leven (genieten): activiteitenbegeleiding, verzorgenden.
• Sociaal maatschappelijke participatie: verpleeghuis maatschappelijk werk.

Als je naar dit lijstje kijk dan zie je dat de bezuinigingen de laatste jaren vooral tot kaalslag hebben geleid bij alle niet medische disciplines. Hoeveel verpleeghuis maatschappelijk werk is er nog? Zijn er nog (even veel) activiteitenbegeleiders? Hoeveel tijd hebben verzorgenden om met bewoners in gesprek te gaan over hun leven?

Terwijl alle aspecten voor het beleven van gezondheid belangrijk zijn, zijn de beroepen die zorgen voor zingeving, kwaliteit van leven en sociaal maatschappelijke participatie (groten)deels wegbezuinigd. Zie ook het artikel hierover in Trouw.

De rol van naasten wordt daarmee extra belangrijk! Zij zijn het contact met de oude vertrouwde wereld, zij kunnen persoonlijke aandacht geven en mensen laten voelen dat ze er toe doen. Wat kun jij zeggen tegen je naaste zodat hij of zij zich belangrijk voor je voelt?

Volgende week het laatste blog voor de zomervakantie.

Anniek Kramer

Schreef het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘, samen met Marcelle Mulder. Wij geven ook workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Klik hier.

DEEL dit bericht alsjeblieft via Facebook en/of LinkedIn. De knoppen daarvoor vind je onder dit bericht op mijn site. Klik hier.
Mijn wekelijkse blog in je mailbox? Klik op de site op ‘Volg dementie'(in de rechterkolom bovenaan) en vul je mailadres in.

Samengesteld gezin bij dementie

Veel verpleeghuizen worstelen met de rol van de naasten. Hoe geef je ze het gevoel dat ze welkom zijn? Hoe betrek je ze of houd je ze betrokken? Hoe ontstaat er een goede samenwerking in de driehoek: bewoners – naasten – zorgverleners? 

In het kader van het congres ‘In voor mantelzorg’, woon ik een workshop bij. Als ik me bij de tafel meld, ligt er een hand-out met als titel ‘samengesteld gezin’. Het zet mij meteen op het verkeerde been. Gaat het hier over scheiding en dan weer gaan samenwonen? Ben ik wel bij de goede tafel?

Het gaat inderdaad over scheiding en samenwonen. Als iemand verhuist naar een verpleeghuis wordt de oude omgeving immers verlaten en wordt men onderdeel van een nieuw samenlevingsverband, waar men vaak niet zelf voor gekozen heeft. Net als in een ‘samengesteld gezin’.

Mirjam de Zwart en Suzan Schaap – verzorgenden bij De molenberg in Oosterbeek (Vilente) – vertellen over deze aanpak in hun workshop ‘thuisgevoel voor mantelzorgers’. Het samengestelde gezin bestaat uit bewoners en hun mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Samen geven zij vorm aan het samenleven. Zij beslissen samen wat de normen en waarden zijn, welke taakverdeling er is en hoe er gecommuniceerd wordt. Dat kan dus – met de komst van nieuwe gezinsleden – veranderen. Maar wat vast staat zijn de uitgangspunten van het samengestelde gezin:

• Iedereen kan zich vrij uiten. Geluk ontstaat door verbondenheid. Verbondenheid ontstaat door je in elkaar te verdiepen en écht naar elkaar te luisteren. Ruimte te geven aan ieders verhalen en emoties. Open en eerlijke communicatie is onmisbaar.
•  Aansluiten bij waar iemand gelukkig van wordt. Het is fijn om iets voor een ander te kunnen betekenen. Als dat ‘iets’ aansluit bij wat je zelf fijn vindt en kunt, dan zul je daar blijer van worden.
•  Iedereen moet zich thuis voelen. Om dat te bereiken, hebben de ‘naasten’de vrijheid om dingen te doen: een kop thee zetten, de was opvouwen die er ligt, een spelletje spelen, meegaan met activiteiten. In de huiskamer wordt rekening gehouden met met ieders wensen, zodat de groep het samen gezellig heeft. Voor individuele behoeften kan men zich terugtrekken in het eigen appartement.
• De zorg levert de zorg. Meehelpen mag, maar hoeft niet.

Natuurlijk was het een zoekproces om zover te komen. Om de naasten echt te betrekken, hebben ze voor de eerste familieavond niet alleen iedereen gemaild, maar ook nog opgebeld. Alle nieuwtjes staan tegenwoordig op het bord op de afdeling, er zijn foto’s van de aanwezigen en een map met alle belangrijke informatie (bv wie mag wat eten en drinken) ligt op het aanrecht. Kort na de verhuizing wordt navraag gedaan naar welke mantelzorgers er allemaal waren in de thuissituatie en wat iemand deed en weer zou willen doen.

En wat blijkt? Familie doet meer dan er ooit gedaan werd. Ze denken mee en helpen mee met koken en activiteiten, gaan mee naar de markt en organiseren een barbecue. Maar bovenal voelen ze zich thuis, waardoor ze makkelijker komen en daarmee maken ze hun naasten natuurlijk ook heel gelukkig.

Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven ook workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Klik hier.

DEEL dit bericht alsjeblieft via Facebook en/of LinkedIn. De knoppen daarvoor vind je onder dit bericht op mijn site. Klik hier.
Om mijn wekelijkse blog te in je mailbox te ontvangen kun je op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’ klikken.