Muziek en dementie: inzetten!

Muziek raakt (bijna) alle mensen. Je wordt er vrolijk, verdrietig, rustig of beweeglijk van. Het wonderlijke is dat muziek ook bij mensen met dementie tot bijzondere reacties kan leiden.

‘Muziek roept emoties op, die deuren opent naar oude herinneringen.’Aan het woord is Frans Hoogeveen, psycholoog en lector aan de Haagse Hogeschool. Tegenover hem zit een groep belangstellenden die door Welzijn Lansingerland in de gelegenheid is gesteld om zijn verhaal te horen. Misschien willen ze wel bezoekvrijwilliger worden?

‘Het herkennen van muziek gebeurt in een deel van de hersenen, dat niet snel wordt aangetast bij dementie’, zo vervolgt Frans Hoogeveen. En dan volgen er tal van voorbeelden waarbij muziek mensen met dementie weer even ‘tot leven wekt’. Mensen die niets dan mompelen zingen ineens woordelijk mee, mensen die alleen maar naar de grond kijken gaan bewegen, mensen die onrustig zijn worden kalm van muziek, komen in een betere stemming. En als je in een betere stemming komt, functioneer je beter en dan leidt soms tot ontroerende beelden, zoals die van een demente man die ineens tegen zijn vrouw zegt ‘Ik houd van jou’ (in de film Alive insite, klik hier of  hier om te lezen wat Eric Scherder over muziek en de hersenen vertelt). De emotie in muziek kan deuren openen naar oude herinneringen, mensen krijgen daardoor hun identiteit weer even terug en voelen geluk. Muziek van vroeger, roept de gevoelens op van vroeger! Helaas gaat dit effect ook weer snel voorbij, al kan de stemming wat langer op de dag goed blijven.

Radio Remember
Frans Hoogeveen is ook een motor achter ‘Radio Remember‘. Op dit online radiostation  (kosten 96 euro per jaar, 120 euro voor een zorginstelling) zijn allerlei oude nummers te vinden in velerlei genres. Dagelijks van 8 tot 22 uur wordt muziek gedraaid die past bij het moment van de dag. Klik hier voor de site van radio remember.

Zelf muziek op maat draaien voor een naaste 
Als je iemand niet meer kunt vragen welke muziek hij/zij mooi vond, dan is het handig te zoeken bij de nummers die gespeeld werden toen iemand tussen de 15 en 25 jaar oud was. Want muziek die je in je jeugd fijn vond, brengt je in een goede stemming. Als je een nummer afspeelt, zie je vanzelf hoe iemand reageert. En varieer in de muziekkeuze, want steeds hetzelfde nummer draaien maakt toch dat het effect verdwijnt. Op de site van alzheimermuziekgeluk vind je meer informatie over het samenstellen van speellijsten.

Wil je er meer over weten over het toepassen van muziek bij dementiezorg, dan kun je ook  bij StudieArena een workshop volgen op 14 oktober 2016. Klik hier voor meer info.

Kortom: doe meer met muziek!

Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Zie https://opbezoekbijeendierbaremetdementie.wordpress.com/aanbod/

Ik nodig je uit om dit bericht te delen via Facebook of LinkedIn (doen!). Klik hier dan kom je op mijn site. Onderaan ieder bericht zitten de knoppen om het bericht te delen. Wil je mijn blog in je mailbox ontvangen? klik dan op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’.

 

Samen dementievriendelijk

Ik stond laatst in een kledingwinkel en zag op een afstandje, dat een vrouw stond af te rekenen bij de kassa. Haar pasje werkte niet en de 2 verkoopsters zeiden iets tegen elkaar dat ik niet verstond. De vrouw haalde een ander pasje tevoorschijn, dat eveneens niet werkte. Je zag wat verwarring bij de vrouw en de verkoopsters. Er werd weer wat met elkaar gesproken en uiteindelijk vertrok de vrouw, zonder de aankopen. Toen ik naderbij kwam hoorde ik de verkoopsters tegen elkaar zeggen, dat de vrouw al 5 keer haar pasjes had geprobeerd en steeds weer opnieuw hetzelfde pasje tevoorschijn haalde. Was dit een vrouw met dementie? Ik weet het niet. Ik speelde de scene pas weer in mijn hoofd af, toen ik de verkoopsters met elkaar hoorde praten over het steeds weer pakken van het pasje.

Wat zouden deze verkoopsters gedaan hebben als ze de cursus van samen dementievriendelijk hadden gevolgd?

Vandaag is het Wereld Alzheimerdag. Een goede gelegenheid om aandacht te geven aan ‘Samen dementievriendelijk’. Dit is een beweging die de kennis over dementie wil vergroten, onder andere door het aanbieden van trainingen. Het is een initiatief van Alzheimer Nederland, VWS, Deltaplan dementie en PGGM. 

Er komen steeds meer mensen met dementie en ze wonen langer thuis. Daardoor zul je vaker in contact kunnen komen met mensen met dementie. Ze wonen in je buurt, je komt hen tegen in de winkel, de bibliotheek of in het dorp tijdens een wandeling. Het kan GOED zijn om dan wat handvatten te hebben in de omgang met mensen met dementie. Zodat je op een vriendelijke manier contact kunt leggen als je iemand tegen komt die ‘in de war’ lijkt.

GOED betekent:
G: Gerust stellen: Kijk vriendelijk en geïnteresseerd, praat langzaam, stel een gesloten vraag.
O: Oogcontact maken
E: Even meedenken ‘Ik kan wel even helpen, meelopen, bellen..’
D: Dank je wel! ‘Wat leuk u ontmoet te hebben.’

Wil je ook dementievriendelijk worden? Meldt je aan en doe de korte online training. Klik hier.

Samen dementievriendelijk leidt ook vrijwilligers op tot trainer. Zij kunnen bedrijven en organisaties een korte training geven in deze basisprincipes. Inmiddels ben ik zo’n vrijwillige trainer en binnenkort ga ik aan de slag. Wil je je organisatie aanmelden voor een dergelijke training? Klik hier. In 2 uur krijg je dan een korte uitleg over deze GOED methode.

En wat leren wij nu van mensen met dementie? Onze leefwereld zit vol met regels en procedures. In de omgang met mensen met dementie moet je juist creatief zijn, voorbij de regels gaan, nieuwe oplossingen bedenken. Dat is de uitdaging waar we met zijn allen voor staan!

Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Ziehttps://opbezoekbijeendierbaremetdementie.wordpress.com/aanbod/

Ik nodig je uit om dit bericht te delen via Facebook of LinkedIn (doen!). Klik hier dan kom je op mijn site. Onderaan ieder bericht zitten de knoppen om het bericht te delen. Wil je mijn blog in je mailbox ontvangen? Klik dan op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’.

Lezen over dementie: De verborgen zin van dementie

‘De verborgen zin van dementie’. Een titel die aanzet tot lezen en dat deed ik met dit boek van Hans Stolp uit 2015. Hij wil ons op een andere manier laten kijken naar dementie en naar wat mensen doorleven tijdens de ziekte. Niet alleen de afbraak en het verlies zien, maar ‘dwars daardoorheen iets anders zien oplichten’. De spirituele kant van de ziekte belichten. 

Hoe hij dat uitwerkt, daar kun je het mee eens zijn of niet. Dat dementie het nodig maakt dat je je verplaatst in de ander en wat er in het contact wel  en niet goed werkt, sluit erg aan bij wat ik ook belangrijk vind. Dat je met het vermogen om te kijken, te voelen en te luisteren voorbij de buitenkant in de verzorging veel kunt bereiken. Dementie biedt de gelegenheid om andere vermogens te ontwikkelen dan het denken, dat in deze wereld zo centraal staat. Als het denkvermogen wegvalt, komen andere gebieden (van onze ziel) vrij, die nu een verdere ontwikkeling kunnen doormaken: voelen, waarnemen, spelen met kleuren.

In zijn visie is dementie een levensfase waarin de zieke de tijd krijgt om te verwerken wat nog onverwerkt bleef. Hans Stolp gelooft in reïncarnatie. In dat kader is het verwerken van het onverwerkte iets, waardoor in een volgend leven met minder ballast wordt gestart. Kiezen voor euthanasie betekent dat deze ‘verwerkingsmogelijkheden’ niet worden gebruikt. De angst, boosheid en ongeremde gevoelens zijn in zijn ogen ook een deel van het verwerkingsproces. Het uiten van deze gevoelens dient een doel: verwerken. Als je dat begrijpt als naaste en je kunt daar met geduld, begrip, speelsheid en eventueel humor op reageren, dan help je om die emoties op te vangen en te verwerken. En dat is volgens hem dus de verborgen zin van dementie.  

Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Ziehttps://opbezoekbijeendierbaremetdementie.wordpress.com/aanbod/

Ik nodig je uit om dit bericht te delen via Facebook of LinkedIn (doen!). Klik hier dan kom je op mijn site. Onderaan ieder bericht zitten de knoppen om het bericht te delen. Wil je mijn blog in je mailbox ontvangen? Klik dan op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’.

Present zijn in dementiezorg

Wat is er nodig om echt contact te maken met mensen met dementie? In de negentiger jaren onderzocht professor Baart wat goede zorgmedewerkers doen. Dat heeft hij beschreven en zo is de presentietheorie tot stand gekomen. Maar wat is dat nou: present zijn?

Het eerste dat opviel in zijn onderzoek was dat goede zorgmedewerkers helemaal aanwezig zijn tijdens contact. Ze zijn met hun ogen, oren, met hart en ziel gefocust op de ander. Dus niet snel, snel en ondertussen ook nog met wat anders bezig zijn Of al denken aan de volgende actie die je gaat doen. Bedenk eens hoe vaak jij in gedachten al met wat anders bezig bent, als je aan het zorgen bent?

Daarnaast wordt wat je doet ingegeven door de relatie die je met iemand hebt. Je sluit aan bij de ander, je spreekt een taal die de ander begrijpt, je logica sluit aan, de ander voelt zich begrepen en gezien. Je hebt niet een standaardprogramma dat je afdraait, maar je past je aan, aan de persoon die je voor je hebt. Dat aanpassen aan de ander gaat soepeler naarmate je de ander beter kent. Het leren kennen van de geschiedenis van de ander helpt je dus om beter contact te maken. Wat vindt iemand prettig, wat vervelend, wat is er in het leven gebeurd, waarnaar verlangt de ander? Als je dat weet, dan kun je daar rekening mee houden en dat is natuurlijk prettig in contact. Jij wordt ook liever te woord gestaan door een mens van vlees en bloed dan door een machine die je vraagt om een cijfer in te toetsen.

Als je ‘present’ werkt, worden cliënten daar heel blij van. En voor jezelf is het ook veel prettiger werken. Present zijn betekent dat je je iets aantrekt van die ander en dat je daarmee zegt ‘ik ben er voor jou’.

Meer lezen over de presentietheorie? klik hier.

Anniek Kramer
Samen met Marcelle Mulder auteur van het boek ‘OP BEZOEK BIJ EEN DIERBARE MET DEMENTIE, met ruim 60 ideeën om samen te genieten‘. Wij geven workshops voor familie, verzorgenden en vrijwilligers over contact maken met en op bezoek gaan bij mensen met dementie. Zie https://opbezoekbijeendierbaremetdementie.wordpress.com/aanbod/

Ik nodig je uit om dit bericht te delen via Facebook of LinkedIn (doen!). Klik hier dan kom je op mijn site. Onderaan ieder bericht zitten de knoppen om het bericht te delen. Wil je mijn blog in je mailbox ontvangen? klik dan op de site (in de rechterkolom bovenaan) op ‘Volg dementie’.